Bootje varen, theetje drinken
Een paar jaar geleden is op deze plaats al enige aandacht besteed aan de koop van een woonark. Vanwege de maand juni en de bedoeling dat het nu ook prachtig weer is, nemen we de varende scheepjes eens kort onder de juridische loep. Is er eigenlijk wel een juridische blik te ontdekken? Op zich is er altijd een juridische kant aan het verwerven en houden van eigendom, maar bij vaartuigen zijn er nog meer bijzonderheden.
Bij huizen en auto's weten we dat er een register is dat het eigendom vastlegt. Dat betekent ook dat er speciale voorschriften zijn voor eigendomsoverdracht. Bij een woning is dat wat complexer dan bij een auto, maar voorschriften zijn er in beide gevallen. Is dat bij een boot ook zo? Nee, tenzij het wel zo is. Er zijn namelijk gelijke voorschriften als bij de overdracht van een huis indien een schip is teboekgesteld (geregistreerd) in het kadaster. Voor schepen met een waterverplaatsing boven 10 m3 is teboekstelling overigens verplicht. Indien een schip in onderpand gegeven moet worden voor een (bank)lening (hypotheek), dan is teboekstelling eveneens verplicht.
Bij teboekstelling door het kadaster wordt het schip gebrandmerkt. Er wordt fysiek een plaatje in het schip geslagen. Deze teboekstelling dient tevens als bewijs van eigendom. Bij diefstal bijvoorbeeld, kun je aan de hand van de registratie je eigendom bewijzen. Overigens zou mogelijk het brandmerk ook al het voorkomen van diefstal kunnen bevorderen. Een koper van een teboekgesteld gestolen schip wordt ook niet beschermd, omdat je via het Kadaster had kunnen weten dat de verkoper geen eigenaar was. Dat is weer in het belang van de rechtmatige eigenaar van het schip.
Aan de andere kant is het voor de koper van een teboekgesteld schip een prettige gedachte als de verkoper dezelfde persoon is die in het kadaster als eigenaar staat vermeld.
In het verlengde daarvan nog een voordeel van de teboekstelling: het toeboekgestelde schip moet namelijk notarieel worden overgedragen. Dat klinkt veel erger dan dat het is. Tenslotte zorgt de notaris voor de eigendomsoverdracht, staat het moment van risico-overgang vast (op welk moment dus de verzekering van koper moet ingaan) en is er de garantie voor verkoper dat de koopsom aanwezig is en voor de koper dat de verkoper pas zijn geld krijgt als de koper rechtsgeldig het eigendom heeft verworven.
Als je een schip koopt is het dus van harte aan te bevelen te checken of er een brandmerk aanwezig is en in het kadaster te checken of het schip is teboekgesteld. Zijn alle controles gedaan en is rechtsgeldig overgedragen, dan kun je vervolgens als trotse nieuwe eigenaar veel rustiger je theetje drinken.