De VAR is afgeschaft.
Hoe nu verder?
Op 1 mei 2016 is de VAR afgeschaft en is de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) in werking getreden. Met de inwerkingtreding van deze wet is de VAR vervangen door modelovereenkomsten. De VAR bood opdrachtgevers de zekerheid dat zij geen loonheffing en premies voor de werknemersverzekeringen hoefden af te dragen.
Wil een opdrachtgever onder de Wet DBA vooraf zekerheid krijgen over de verschuldigdheid van de premies voor de werknemersverzekeringen en loonheffingen, dan bestaat de keuze tussen gebruikmaking van (1) een modelovereenkomst van de Belastingdienst of (2) het voorleggen van een eigen overeenkomst.
Deze zekerheid geldt echter alleen zolang wordt gewerkt op die wijze zoals in de overeenkomst is omschreven. Verandert de manier van werken of blijkt deze anders te zijn dan vooraf gedacht, waardoor toch wordt voldaan aan de vereisten van een dienstverband, dan moet de opdrachtgever alsnog loonheffingen betalen.
Modelovereenkomsten of eigen overeenkomst
De Belastingdienst heeft modelovereenkomsten gepubliceerd op haar website. Als je een dergelijke modelovereenkomst gebruikt, dan mag je deze niet zonder meer aanpassen of aanvullen met eigen bepalingen. Deze modelovereenkomsten zijn vanuit fiscaal oogpunt opgesteld. Nu het fiscale toetsingskader anders is dan het (arbeids)juridisch toetsingskader, geven deze modelovereenkomsten overigens arbeidsrechtelijk geen zekerheid over de afwezigheid van een dienstverband met de zzp'er.
Je kunt er ook voor kiezen om een eigen overeenkomst aan de Belastingdienst voor te leggen. De Belastingdienst zal dan beoordelen of de opdrachtgever loonheffingen moet betalen. Dit geeft je de ruimte om een overeenkomst te gebruiken die bij jouw opdracht, branche en manier van werken aansluit.
Het oordeel van de Belastingdienst over de (model)overeenkomsten heeft een geldigheidsduur van vijf jaar.
Je bent echter niet verplicht om te kiezen tussen een modelovereenkomst of een eigen overeenkomst die is voorgelegd aan de Belastingdienst.
Als je jouw eigen overeenkomst niet wenst voor te leggen, dan zal je zelf – op basis van de geldende wetgeving – een oordeel moeten vellen over de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst en de verschuldigdheid van de loonheffingen, met het risico dat de Belastingdienst achteraf toch concludeert dat de opdrachtgever wel loonheffingen verschuldigd is.
Implementatietermijn
Tot 1 mei 2017 geldt een implementatietermijn en neemt de Belastingdienst nog geen handhavingsmaatregelen, behalve in het geval van fraude. In deze overgangsperiode geldt wel een inspanningsverplichting; je moet actief bezig zijn het sluiten van een nieuwe overeenkomst van opdracht of jouw zzp'er een arbeidsovereenkomst aanbieden indien geen sprake is van een 'echte' zelfstandige.