Leven van lucht
"Een klein bedrijf dat grote dingen doet." Zo omschreef Chantal Durlacher, de officemanager van Airworks dit bijzondere bedrijf in één zin toen afgelopen zomer de wethouders Astrid Heijstee (WSP) en Léon de Lange (D66) een werkbezoek brachten aan het bedrijf dat op het Domijn is gevestigd.
Verpakking
Een spreekwoord luidt dat je van lucht niet kunt leven, maar kom daar niet mee aan bij Airworks. Lucht is hun handel. Of beter nog, het omhulsel van lucht, de verpakking, zeg maar. Matthew Whitehead is oprichter van het bedrijf en heeft de techniek van de inflatables bedacht en ontwikkeld. De basis werd gelegd tijdens zijn wilde jaren. Hij werkte toen in RoXY in de Kalverstraat. Deze club, die in 1999 afbrandde, was bekend om zijn extravagante shows met spectaculaire decors en aan die decors werkte Whitehead. Hij had de kunstacademie afgerond en kon daar zijn ei volledig in kwijt. Het waren decors van karton, hout en staal en na eenmalig gebruik werd alles weggegooid. Het fenomeen 'circulaire economie' bestond nog niet, maar Matthew vond die stapels afval toen al doodzonde. "Hergebruik kon namelijk niet vanwege de enorme hoeveel materiaal. Ik snap wel dat het gebeurde, maar vond het eeuwig zonde en bedacht dat dat anders zou moeten kunnen. Bij een decor dat je opblaast heb je dat allemaal niet én, niet onbelangrijk, het past in een grote koffer. Bij een tour scheelt dat zomaar een paar trailers en roadies om de boel af te breken en op te bouwen."
Ware kunst
Essentieel aan al die tientallen decors die Airworks inmiddels heeft gemaakt, is dat het ware kunst is. Tik je ertegenaan dan merk je dat het doek is met lucht erin, maar van een kleine afstand lijkt het op een decor dat levensecht en natuurgetrouw is. Whitehead: "Wij kunnen ook een luchtkussen maken of een entreepoort voor een bedrijf dat wordt geopend, maar in die markt zitten we niet. Dat is een prijsvechtersmarkt. Ik kan niet eens het materiaal kopen voor de prijs waarvoor die springkussens worden verkocht. En ik heb er ook geen zin in. Ik wil mooie projecten maken, dat is waar wij goed, uniek zelfs, in zijn. De kunst van wat wij maken is dat je niet ziet dat het een opblaasbaar object is."
Patroon
Daarbij is de sky the limit, letterlijk vaak. Inmiddels heeft Airworks klanten als Katy Perry, Iron Maiden en de Rolling Stones ("Natuurlijk is het leuk dat wij daarvoor mogen werken en het doet het bedrijf ook goed") en ook hebben inflatables van Airworks de Olympische Spelen en het EK voetbal een extra dimensie gegeven. En daarbij is de werkwijze over het algemeen eender. Een creatief manager legt een wens neer bij Airworks, waarna er in 3D een idee wordt uitgewerkt.
Whitehead: "Wanneer de beslissing is genomen wat het gaat worden, wordt alles uitgewerkt in een patroon dat bestaat uit vaak honderden verschillende onderdelen, vervolgens wordt het patroon bij PPS in Weesp op doek geprint, daarna snijden we hier alles los en worden alle onderdelen op ons naaiatelier aan elkaar gestikt. Of echt alles in lucht kan worden uitgevoerd? Nee. Iets dat plat is kan niet. En hoeft ook eigenlijk niet. Als iets op de grond ligt of plat rechtop staat, kun je beter een frame met doek maken. Wij werken met organische vormen en daarbij geldt dan wel dat alles kan. En nee, er is eigenlijk geen grens aan het formaat. Voor bijvoorbeeld Sensation, dat schiet me spontaan te binnen, hebben we een decor gemaakt van 80 meter breed. Daarvoor heb je dan wel een inwendige structuur van pijpen nodig, maar dat is het enige."
Naaisetje
Voor het geval iemand denkt dat een kunstwerk luchtdicht moet zijn: dat is niet het geval. Ventilatoren zorgen ervoor dat het kunstwerk overeind blijft, ook als er lucht uit kan. Worden de ventilatoren uitgezet, dan zakt de boel in, makkelijker wordt het niet. En een gat is misschien lastig, maar bij elk object wordt een naaisetje met extra stof afgeleverd. "Zit er een gat in, dan is dat namelijk heel eenvoudig met naald en draad herstellen", zegt Whitehead.
Next level
Bij alles wat Whitehead maakt, hoopt hij zichzelf weer te overtreffen. "Next level, daar gaat het om. We worden daarbij enorm geholpen door de ontwikkelingen in de techniek. Led-verlichting, motoren, ventilatoren, machines die ervoor zorgen dat dingen kunnen bewegen, alles gaat zo enorm snel en biedt ons enorme kansen. Wat we nu kunnen maken, had vijf jaar geleden nooit had gekund Dan denk ik in de eerste plaats aan led-lampen die steeds kleiner en ingenieuzer worden, waardoor je heel eenvoudig objecten van binnenuit kunt verlichten. En tegenwoordig kun je dingen veel sneller oppompen. Het is echt waanzinnig hoe snel dat allemaal gaat."
Personeel
Creativiteit is wat Whitehead drijft. Maar Airworks is gewoon ook een bedrijf, met alles wat daarbij komt kijken. Het vinden van personeel is bijvoorbeeld een grotere uitdaging dan iets kunstzinnigs bedenken en uitwerken. "Ik zou met meer mensen veel meer kunnen doen, maar de kwaliteit moet niet lijden onder groei. En ik zou wel meer ruimte kunnen gebruiken, vooral een grotere testruimte. Wat mijn ambitie is? Ik wil graag dat we geen nee hoeven zeggen tegen leuke klussen omdat we niet voldoende medewerkers hebben."
