Belastingontwijking! Heb ik je aandacht?
Belastingontwijking! Heb ik je aandacht? Ik noem bewust ontwijking, omdat belastingontduiking pertinent strafbaar is. Ontwijken is juridisch toegestaan.
Oké, belastingontwijking mag dus altijd? Het wordt uitdagend om in ca. 400 woorden een nuance aan te brengen, maar ik doe een poging. De wet is dwingend, maar ook amoreel. Idealiter weerspiegelen de wet- en regelgeving de maatschappelijke normen en waarden, maar het is als een sturend vrachtschip: de regels lopen achter de maatschappelijke normen en waarden aan. Per definitie is er een vertraging. Wat maatschappelijk wenselijk is, kan de geldende wet dus niet per definitie voorschrijven. Dit levert vaak maatschappelijke kritiek op; niet wenselijk, maar een logische tekortkoming van een democratische rechtsstaat.
Hoe raakt bovenstaande het vraagstuk belastingethiek? Als hoofdregel geldt dat een belastingplichtige altijd mag handelen zodat binnen de kaders van de wet- en regelgeving zo min mogelijk belasting wordt afgedragen. De belastingwet- en regelgeving is door de jaren heen toenemend complex geworden. Hierbij geldt dat de wet amoreel is. Als de wet iets toestaat, mag je dat dus doen. Over wat wel en niet mag is bij het vormen van de wet al nagedacht.
In de praktijk van belastingadvies worden de grenzen van het speelveld met de fiscus opgezocht en dat is prima. Echter, wat vandaag belastingontwijking is, kan morgen bestempeld worden als belastingontduiking. Een goede adviseur behoort naar mijn overtuiging met behulp van het eigen morele kompas de belangen van cliënt en organisatie te behartigen. Ook met het oog om een zo toekomstbestendig advies ter tafel te kunnen brengen.
Het belang van een moreel kompas wordt steeds duidelijker, ik benoem: wereldwijd toenemend scheve welvaarts- en inkomensverdeling. Het uiteindelijke gevolg is toenemende maatschappelijke en sociale onrust. Bij de verdelingskwestie speelt belasting altijd een prominente rol. Je kunt ook stellen dat een overheid rooft door middel van belastingen, maar daarmee ontken je dat in een door de overheid regulerende samenleving, belasting het enige middel is om het vraagstuk van verdeling te beantwoorden. Treed je daarbuiten, dan is dat het begin van het einde van een vreedzame samenleving. Immers, sociale voorzieningen kunnen niet buiten verplichte collectiviteit om werken en ik vraag mij zeer af of we beter af zijn zonder een overheid.
Het onderwerp is veel te diepgaand voor een korte column, maar ik wens eenieder veel moraliteit toe bij het in (laten) vullen van zijn of haar aankomende belastingaangifte!