15 uur per dag werken
Jan ligt op de operatietafel met een versleten knie. Jan is 60 jaar en al jaren stratenmaker. Hij heeft altijd met veel plezier gewerkt, maar zijn lichaam is op. 'Was er maar een mogelijkheid om eerder te stoppen met werken', zegt Jan tegen arts Fred. 'Met mijn beroep is het onmogelijk om tot mijn AOW-leeftijd door te werken'. Fred knikt begrijpend. 'Ik zou ook wel eerder willen stoppen met werken. Mijn werk is mentaal erg zwaar en de werkdruk is hoog', licht Fred toe. Jan kijkt toch enigszins verbaasd. Fred ziet er immers niet versleten uit.
Door verhoging van de AOW-leeftijd en afschaffing van vroegpensioen en VUT-regelingen moet iedereen allemaal langer doorwerken. Maar dat is niet in elk beroep even gemakkelijk.
Lang wordt er gepraat over de 'zware beroepen' die moeten worden ontzien. Politiek, werkgevers en vakbonden hebben tot nu geen oplossing gevonden. Het probleem blijft de definitie van een 'zwaar' beroep.
Dertien landen hebben al een vervroegd pensioen voor zware beroepen. De regeling bestaat veelal uit een minimumleeftijd en vereisten rond de totale loopbaanduur en het aantal jaren dat men werkzaam was in een zwaar beroep. De situatie in verschillende landen geeft in ieder geval aan dat een praktische invulling goed mogelijk is.
In een plan van VNO-NCW, LTO-Nederland en MKB-Nederland is opgenomen dat de AOW-gerechtigde leeftijd 'volgens Oostenrijks model' afhankelijk moet zijn van de zwaarte van iemands beroep.
Binnen het Oostenrijkse model spelen kenmerken van de werkomstandigheden een rol zoals nachtwerk, klimaat en werk met chemisch gevaarlijke stoffen. Daarnaast wordt voor de kwalificatie van een 'zwaar beroep' gekeken naar het minimaal aantal kilocalorieën dat op een werkdag verbrand wordt. Bij mannen wordt de grens op 2.000 gelegd en bij vrouwen op 1.400.
Het gemiddelde gewicht van mannen in Nederland bedroeg in 2017 afgerond 85 kilo. Voor vrouwen in Nederland lag dat gemiddelde op iets meer dan 71 kilo. Uit een studie van de Harvard Medical School blijkt dat een gemiddelde vrouw met een kantoorbaan dus 13 uur per dag moet werken om in aanmerking te komen voor vervroegd pensioen. Voor een gemiddelde man komt dat aantal zelfs uit op 15 uur per dag. Zouden werkgevers via deze omweg misschien de 75-urige werkweek voor kantoorbanen willen introduceren?
Feit blijft dat we gemiddeld steeds ouder worden en de pensioenleeftijd hierdoor blijft opschuiven. De pensioenleeftijd is namelijk direct gekoppeld aan de levensverwachting. De oplossing is daarom simpel: kom tijdig in actie. Denk na over je (financiële) toekomst en hoe je die zelf in gaat vullen. Ik vraag mij namelijk sterk af of de politiek en de sociale partners ooit met een voor iedereen werkbare oplossing zullen komen.