Iedereen moet kunnen meedoen
Het Gewest Gooi en Vechtstreek gaat serieus werk maken van een zogeheten inclusieve samenleving: een samenleving waarin in principe iedereen meedoet, ook op het gebied van werk. Er wordt een aantal maatregelen genomen die ook Weesp omarmt: er ligt een voorstel aan de gemeenteraad om in te stemmen met de uitgangspunten.
"Ondanks de aangetrokken economie zien we dat ouderen, mensen met een beperking, mensen met een praktisch opleidingsniveau en statushouders nog steeds moeizaam aan het werk komen. En dat tegen een achtergrond van grote personeelstekorten in de zorg, bouw en techniek. De oorzaken voor deze tegenstelling zijn divers, maar de hoofdoorzaak is te vinden in de grote 'mismatch' tussen werk en werkzoekenden op onze arbeidsmarkt. Het werk vraagt om een ander opleidingsniveau en andere competenties dan het opleidingsniveau en de competenties van de werkzoekenden. Dit tij moeten we met elkaar keren."
Verantwoordelijk
Veel helderder kan Annette Wolthers het namens het portefeuillehoudersoverleg Participatie & Werk niet verwoorden dan dat ze in de nota 'Werken aan werk' doet. Deze nota is de basis voor nieuw beleid, waarbij het uitgangspunt is dat gemeenten er in vervolg uitgaan wat iemand wél kan in plaats van wat iemand niet kan. Maar je moet het wel zelf doen: met de vrijblijvendheid is het gedaan.
"Gemeenten vinden het belangrijk dat mensen primair zelf de verantwoordelijkheid dragen voor het vinden van werk en het behouden van werk, zo mogelijk samen met het (sociale) netwerk. De gemeente verwacht dat inwoners die een beroep doen op de bijstand alles op alles zetten om weer aan het werk te komen of om maatschappelijk nuttig te zijn."
Werkzoekenden
De inspanningen zijn gericht op werkzoekenden die onder de Participatiewet (deze wet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking) alsook de WW, Wajong en Wia (de zogeheten 'UWV-doelgroepen') vallen. In Weesp hebben 30 personen jonger dan 27 jaar (van wie 16 in WW) , 392 tussen 28 en 50 jaar (197 WW) en 447 50-plussers (215 WW) een uitkering volgens de Participatiewet of een WW-uitkering. Met deze cijfers wijkt Weesp niet af van de andere gemeenten in het gewest.
WW-uitkeringen
Het aantal WW-uitkeringen daalt trouwens snel in de Gooi en Vechtstreek. In maart 2016 werd het dieptepunt bereikt met ruim 8.800. In januari 2018 bedraagt het aantal WW-uitkeringen hier zo'n 4.880 en dat cijfer blijft voorlopig dalen. UWV verwacht dat het aantal WW-uitkeringen eind 2019 op 4.000 uitkomt. Uit een analyse blijkt onder andere dat het verband tussen te weinig opleiding en kans op uitkering groot is. "Aangezien opleiding via regulier onderwijs altijd de eerste route voor jongeren is, is het aannemelijk dat deze route voor deze jongeren met een uitkering geen optie is. Dat ondersteunt de insteek van dit plan om boven alles in te zetten op scholing, omscholing en bijscholing, bij voorkeur samen met werkgevers in passende arrangementen", valt te lezen. Verder valt het grote en toenemende aandeel statushouders op. Gooi en Vechtstreek had eind 2017 ongeveer 1200 statushouders als participatieplichten geregistreerd en deze realiseren een forse bijdrage aan de instroom. Het is ook niet de makkelijkste groep. "Deze groep kent vaak multiproblematiek: huisvesting, taal, geld, trauma's, cultuur en validiteit onderwijs thuisland."
Kansen
Maar er zijn ook kansen en daar gaan de gemeenten zich op richten. De essentie is, zo staat er, 'de inwoner kennen, de werkgever kennen, de markt kennen'.
"We zien de kansen vooral in korte, vakgerichte (om)scholingstrajecten waar bij voorkeur een baangarantie gegeven kan worden. Dat vraagt samenwerking tussen onderwijs, werkgevers (sectoraal, individueel) en gemeenten."
Aanbevelingen
Uiteindelijk is er een aantal aanbevelingen waarmee de gemeenten, waaronder Weesp, aan de slag gaan.
- Gemeenten zetten in op het ontwikkelen en uitvoeren van werkgelegenheidsprojecten binnen sectoren die kansrijk zijn voor inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het gaat hierbij om de zorg, bouw en techniek, productie en logistiek, groothandel en onderwijs.
- Om inwoners die onder de Participatiewet vallen gericht aan het werk te helpen wordt het instrument van om- en bijscholing maximaal ingezet. Want wat blijkt: 40 procent van de bijstandsgerechtigden heeft geen startkwalificatie afgerond en heeft geen mbo-diploma, terwijl het werk op de arbeidsmarkt zich vooral op het mbo+-niveau bevindt,
- Naast gezamenlijke regionale werkgelegenheidsprojecten en -arrangementen werken gemeenten lokale maatwerkarrangementen/initiatieven uit om mensen aan het werk te helpen. Weesp trekt daar dit jaar rond 25.000 euro voor uit.
- Er komt een innovatiefonds voor initiatieven uit de samenleving die kunnen bijdragen aan de doelstellingen.
Gemeenten verwachten dat het innovatiefonds bijdraagt aan het vinden van passende oplossingen om mensen aan het werk te helpen. Het innovatiefonds maakt innovatie mogelijk om kansen op de arbeidsmarkt te creëren en te benutten.
- De aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt is niet optimaal. Nog steeds worden opleidingen aangeboden waar weinig werkgelegenheidskansen liggen en het opleidingsaanbod in de regio sluit onvoldoende aan bij de vraag van werkgevers. Hier wordt werk van gemaakt door samen te werken aan een opleidingsaanbod dat past bij de huidige en toekomstige vraag van werkgevers.
- Het ontbreekt aan een krachtig samenwerkingsverband van ondernemers, onderwijs en overheid voor een werkende arbeidsmarkt in de regio Gooi en Vechtstreek. Gemeenten en ondernemers willen de samenwerking effectiever vormgeven.