Het levenstestament
versus bewind
Sorry, maar ik kan er niet omheen. Nogmaals aandacht voor het levenstestament. Voor de volledigheid: het levenstestament is géén testament, maar een volmacht. De volmacht (dus het levenstestament) werkt alleen als je nog leeft. Een testament werkt pas na overlijden.
Een levenstestament is als een brandverzekering: je hoopt niet dat je huis afbrandt en gelukkig gebeurt het ook niet dagelijks, maar als het gebeurt ben je blij dat je goed verzekerd bent. Bij een levenstestament hoop je niet dat je jouw wil niet meer kunt verklaren, maar als het gebeurt, wordt je partner beschermd door een levenstestament.
Die bescherming vindt zijn grond in de algemene volmacht aan de gevolmachtigde, meestal de partner. Vandaar dat het met name van belang is voor jouw partner, zeker als je samen een huis hebt. Stel dat er sprake is van dementie en jouw partner het huis wil verkopen, dan kan dat als je een levenstestament hebt opgesteld. Jouw partner wordt daarin als algeheel gevolmachtigde aangewezen, zodat op grond daarvan (rechts)handelingen kunnen worden verricht. Je beschermt jouw partner dus verregaand voor de situatie dat je zelf daartoe niet meer in staat bent.
Wat is dan het verschil met bewind? Bewind wordt uitgesproken door de rechter aan wie de bewindvoerder ook rekening en verantwoording moet afleggen. Op zich is dat prima, maar (mogelijk) niet als jouw partner jouw bewindvoerder is. Die wordt dan met handen en voeten gebonden aan rechterlijke goedkeuring. Naast de zware emotionele situatie voor jouw partner raakt hij of zij ook nog klem tussen de eigen wensen en de rechterlijke tussenkomst. Een levenstestament voorkomt dat.
Eerder is al de vraag gesteld of de kinderen eventueel als back-up moeten worden opgenomen. Vanuit de gedachte van bescherming geldt het wellicht (veel) minder voor kinderen. Sterker nog, wellicht is het juist wel goed als er rekening en verantwoording moet worden afgelegd aan een rechter. Dat is mogelijk nog meer evident als niet alle kinderen samen, maar één van de kinderen tot gevolmachtigde is aangewezen. De rechtspraak blijft zich opstapelen betreffende levenstestamenten waarin niet alle kinderen samen als gevolmachtigden (al dan niet als back-up) worden aangewezen. Er ontstaan vele scheve ogen en ongenoegen. Maar zelfs als de kinderen samen als gevolmachtigden worden aangewezen kan er gedoe ontstaan als zij er samen niet uitkomen. Ook dan kan bewind via een rechter de oplossing zijn.
Kortom, een levenstestament is van harte aan te bevelen, maar steeds moet in het oog worden gehouden wie je ermee wilt beschermen en of de wettelijke oplossing van bewind wellicht in het concrete geval een oplossing is. Voor de volledigheid: voor jouw partner is bewind doorgaans géén goede oplossing. Een levenstestament wél!