Testament
Het klinkt zo logisch, maar toch zijn er de nodige vragen over het vastleggen van wensen. Zo krijg ik regelmatig de vraag of je een testament moet maken om te bepalen wie wat krijgt onder welke voorwaarden? En als je dan een testament moet maken, hoe moet dat dan? Wat als je een oud testament hebt en de wet inmiddels is gewijzigd? Geldt dan de nieuwe wet? Trouwens, kunnen we niet gewoon zelf afspreken dat de één de spullen of bepaalde spullen van de ander krijgt als die overlijdt?
Zoals zoveel zaken in het leven is de hoofdlijn eigenlijk vrij simpel en duidelijk. Het zijn (bijna altijd) de uitzonderingen die de aandacht aan de hoofdlijn onttrekken. Zo geldt het ook voor de wet die als startpunt bepaalt dat in beginsel een uiterste wil alleen bij notariële akte kan worden gemaakt! Ah, dat is duidelijk, voor een testament moet je dus naar de notaris. Houd die gedachte vast, want vervolgens somt de wet een aantal andere opties op. Het kan een onderhandse akte zijn die in bewaring wordt gegeven aan de notaris. Dan moet je dus toch naar de notaris, dus dan kun je maar beter een notarieel testament maken. Voor de liefhebbers: het boek van Belcampo, Het olografisch testament is gebaseerd op dit onderhandse testament.
Het codicil dan. Het is een onderhands, door de erflater geheel met de hand geschreven, gedagtekend en ondertekend stuk. Maar wat je erin kunt zetten is echter maar zeer beperkt. Dat schiet dus ook niet echt op. Zaken als aanwijzing van een erfgenaam, legaat van een geldbedrag en/of benoeming van een executeur, moet weer in een notarieel testament.
Verder geldt als uitzondering voor militairen en personen die tot de krijgsmacht behoren dat ook ten overstaan van een officier van de krijgsmacht een uiterste wil kan worden gemaakt.
Heb je geen testament afwijkend van de wet, dan geldt de wet! Hebt je een oud testament, dan geldt dus het oude testament en niet het nieuwe recht!
Om het af te ronden een opmerking wat in ieder geval niet mag. Volgens de wet mag geen overeenkomst gesloten worden over een nog niet opengevallen nalatenschap. Onderling kunnen, beter gezegd: mogen, de erfgenamen niet al een verdeling overeenkomen voordat de erflater overleden is. Ook mogen geen rechtshandelingen worden verricht die een persoon belemmeren in zijn mogelijkheid en vrijheid om een uiterste wil te maken.
Recent moest een rechter zich buigen over een afspraak in een echtscheidingsconvenant waarin één van de partijen zich verplichtte een testament te maken zodat de ander recht kreeg op de verdeelde woning na overlijden. Na overlijden van betreffende persoon bleek niet van een testament waarin die afgesproken verplichting was opgenomen. De ex vorderde via de rechter schadevergoeding aan de erfgenamen, maar kreeg nul op het rekest. Tenslotte belemmerde de afspraak in het convenant de betreffende partij in vrijheid over zijn nalatenschap te beschikken en was het (dus) een nietig beding.
Gelukkig zijn sommige zaken eenvoudig: maak een testament om je wensen ten aanzien van je nalatenschap vast te leggen.