Moderne realiteit
Laat leerlingen ervaren hoe het is om in een bepaalde sector werkzaam te zijn. Klopt het beroepsbeeld dat ze hebben met de werkelijkheid van alledag? Beseft de leerling dat als hij kok wil worden dat ook betekent dat hij in de avonden moet werken en niet op de bank kan zitten met zijn vriendin? En dat je als elektrotechnicus gekleurde draden moet kunnen onderscheiden en dat het daarom niet handig is als je kleurenblind bent? Laat Paul Blonk aan het woord over zijn visie op voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs en een waterval aan voorbeelden stroomt uit zijn mond. Het doel van het Casparus College VMBO Beroepsgericht is om leerlingen voor te bereiden op een toekomst in ambachtelijke bedrijven en wel zo dat ze weten wat ze kunnen verwachten en gemotiveerd zijn om te leren. Hoe? Door vanaf dag een op school de praktijk tot in detail na te bootsen en tijdens stages in bedrijven nog meer praktijkervaring op te doen. Het liefst in Weesp.
Het oude leermodel voldeed niet meer?
"Voorheen konden leerlingen pas in het derde jaar een keuze maken voor de richting economie, techniek of zorg&welzijn. En was die keuze eenmaal gemaakt dan was er geen weg meer terug en zaten ze daar twee jaar aan vast. Deze starheid past niet meer bij de tijdgeest en de ontwikkeling van kinderen. Ze zijn vluchtig en hoppen bij een eerste tegenslag al door naar iets anders. Hoe vaak komt het niet voor dat ze na de opleiding kiezen voor een totaal ander beroep? De mogelijkheid om te mogen ervaren wat een beroepsrichting inhoudt moet de school al in een vroeg stadium aanbieden en leerlingen moeten met een breder pakket dan voorheen de school verlaten. Dat vragen de huidige maatschappij en de tijdgeest."
Daarvoor heeft het Casparus het zogenaamde 'loopbaan leren' geïntroduceerd?
"Het gaat om de vragen 'wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik'. In 2012 is het Casparus met het nieuwe onderwijsmodel 'loopbaanleren' gestart. Al in de eerste en tweede klas doorlopen de leerlingen alle drie de richtingen op school en zo ontdekken ze wie ze zijn en wat ze willen. De meeste kinderen hebben geen idee. Deze vernieuwing zet ook landelijk in het VMBO door. Iedere rapportperiode wordt afgesloten met een presentatie aan de ouders.
Wat houdt zo'n presentatie in?
"De leerlingen geven een presentatie waarin ze vertellen over wat ze geleerd hebben, welke vaardigheden daaraan te pas komen en het belangrijkste, hoe ze er zelf in staan. Past dit bij mij? Heb ik mijn best gedaan of heb ik de kantjes ervanaf gelopen? Het is een omslag van de houding 'ik zit hier omdat het moet van school en mijn ouders' naar een houding van eigen verantwoordelijkheid. Het Casparus zit nu midden in dit proces. Ook voor docenten is het een grote verandering, zij moeten getraind worden om loopbaangesprekken te kunnen houden met leerlingen. En voor ouders betekent het soms dat ze moeten accepteren dat niet elk kind dokter kan worden."
Het Casparus College kiest dus voor breed?
"Klopt, dat is omdat de meeste kinderen op hun twaalfde echt nog niet weten wat ze willen. Op de enkelingen na gelaten, die dat wel weten en die rechtstreeks op hun doel afgaan. Hen bieden we een 'smal' traject, bijvoorbeeld de richting techniek of zorg, maar wel altijd in combinatie met economie en ondernemen. Want onze maatschappij vraagt ook aan een timmerman de vaardigheden om een offerte te maken, te calculeren en een rekening te sturen. En ze moeten goed kunnen communiceren. Dus zelfs als we 'smal' gaan, blijft het accent 'breed'. Voor minder uitgesproken kinderen, en dat zijn de meeste, mogen de examenprofielen zo breed zijn als ze zelf willen, maar ook dan altijd gecombineerd met economie."
Wie een rondleiding krijgt op het Casparus College, zoals onlangs de wethouders Jean van der Hoeven en Christian Zierleyn, kijkt zijn of haar ogen uit. Waar zijn de gewone leslokalen? De school heeft in de zomer flink verbouwd. Zo heeft de Commerciele plaza een ontvangstbalie, kantoorruimtes en winkels met presentatietafels, paspoppen en etalages. Bij plaza Zorg &Welzijn Breed word je ontvangen bij een receptie. Links is de ziekenboeg en rechts zijn het hotel, de kapsalon en het restaurant. Ook de Techniekplaza heeft een oppepper gekregen met een vergaderruimte voor het werkoverleg en wie naar de werkplaats loopt, stuit op een halve bestelauto. Blonk: "Dan luidt de opdracht: je moet naar die en die klus, dus laad de auto maar in. Als je de juiste spullen niet bij je hebt, kun je immers niets beginnen." Blonk is ervan overtuigd dat de nieuwe aanpak van het Casparus College door het bedrijfsleven omarmd zal worden.
De vernieuwingen heeft hij dan ook afgestemd met de Weesper bedrijfsvereniging IVW. De Weesper bedrijven zullen immers mee moeten gaan in het proces en bereid moeten zijn om te investeren in de jonge leerlingen, hun toekomstige werknemers. Secretaris van het IVW Cor van der Poel: "We weten allemaal hoe lastig het is om goed opgeleide ambachtsmannen en vrouwen te vinden. Ook bedrijven hebben er baat bij dat stagiaires breed zijn opgeleid en de bereidheid hebben om iets te leren. Motivatie bij 15- en 16-jarigen, daar hebben we het hier over, is belangrijker dan de beschikking over vaardigheden. Die leren ze later vanzelf." Blonk en Van der Poel organiseren in maart samen de BusinessClub van het IVW in het Casparus College. Blonk: "Ik kan niet wachten om bedrijven rond te leiden, zeker ook omdat sommige ondernemers hier zelf op school hebben gezeten. Ik weet zeker dat ze hun ogen uit zullen kijken. Ons ideaal is dat bedrijven zich gaan verbinden aan de werkstations van onze school. Dat heeft nog wel een weg te gaan, maar als het al lukt om de meeste stages in Weesp plaats te laten vinden en dat we voor wat betreft de kwaliteit van het onderwijs en van de stageplek de neuzen dezelfde kant op hebben staan, dan zou ik voor nu al heel tevreden zijn."
Het Casparus College loopt voorop in de vaart der volkeren in de wereld van het voorbereidend beroepsonderwijs. Het is de eerste school waar de beoogde vernieuwingen als zodanig al fysiek zijn doorgevoerd. Als spreker op congressen en als gastheer voor delegaties van scholen uit het hele land en zelfs uit het buitenland, heeft Blonk veel uit te leggen. Blonk: "Ik kijk altijd om me heen naar wat er beter kan. Mijn zwakke plek is dat ik niet kan begrijpen dat sommige mensen dat niet hebben. Ik ben een veeleisend mannetje, maar zet Weesp wel op de onderwijskaart. Het vernieuwingsproces is uitdagend en ik ben ervan overtuigd dat dit een verandering is die leerlingen ten goede komt en een veel betere aansluiting biedt op het ROC, de plek waar ze hun opleiding met deze voorbereiding veel beter kunnen vervolgen. Het 'hoppen' hebben ze dan al in een eerder stadium gehad." Terwijl andere VMBO's ophikken tegen alle veranderingen die met de vernieuwingen binnen het VMBO op hen afkomen, ziet Blonk alleen maar kansen: "Soms hoor je directeuren zuchten hoe ze het allemaal moeten realiseren, maar dan wijs ik hun op de mogelijkheden. Soms is het een kwestie van met potjes schuiven en andere prioriteiten stellen. Als ik eerlijk ben moet ik zeggen dat ook onze docenten lang niet altijd blij zijn met mijn voortvarendheid. Rustig je lesje afdraaien is er niet bij op het Casparus, je moet vooruit willen kijken. En gelukkig gaan de meesten met me mee, we doen het met elkaar. We gaan voor de toekomst van de leerling en dat we dan ook als school heel aantrekkelijk voor leerlingen blijken te zijn, is dan mooi meegenomen."
