Industrieterrein Noord in pril stadium, 1972.
Industrieterrein Noord in pril stadium, 1972. Foto: André Verheul sr

De kurk waar Weesp op drijft

Bier, jenever, porselein, cacao: Weesp is altijd al een stad van industrie en arbeiders geweest. Het Gemeentemuseum in het stadhuis heeft er een interessante expositie over. Weesp profileert zich al decennia als bedrijvenstad, of toen nog: industriestad. Uit een promotioneel schrijven van het Weesper gemeentebestuur in 1934: 'Vestig u te Weesp. Zeer gunstig gelegen terreinen beschikbaar voor middenstands woningbouw en industrie, gelegen aan groot vaarwater en spoorweg en nabij Rijks- en Provinciale wegen. Gas, Water en Elektrische stroom hebben lage prijzen." Geïnteresseerden konden zich melden bij het bureau van de Gemeentebedrijven aan de Achterheerengracht, telefoonnummer 29.

Klinkende namen
In die tijd is de Nijverheidslaan al een florerend bedrijvenpark, zoals we nu zouden zeggen, met onder andere margarinefabriek De Valk en de Weesper Houtfabriek. Ook op andere plekken in de stad vestigen vaak grote fabrieken zich, zoals rijwielfabriek De Magneet (Villa Casparus) en melkfabriek Hollandia (Achtergracht). De grootste is cacaofabriek Van Houten, op een groot eigen terrein tussen het Buitenveer en de provinciale weg. Door de min of meer toevallige ontdekking van vitamine D gaat Van Houten in de jaren dertig samenwerken met Philips. Als Van Houten veertig jaar later de poorten in Weesp sluit, blijft Philips in Weesp achter als Duphar, het latere Solvay en het huidige Abbott. Eind 1999 werd Solvay door de IVW uitgeroepen tot Weesper Bedrijf van de Eeuw.

Terug naar de jaren zestig. Weesp groeit mee in de vaart der volkeren en in de stad ontstaat ruimtegebrek. Geesink, fabrikant van onder meer bedrijfswagens, is een van de eerste die verkassen naar een braakliggend terrein langs het toen net vernieuwde Amsterdam-Rijnkanaal. Tientallen bedrijven volgen. Volkswagendealer Autowegman en Drukkerij Ruitenbeek (nog steeds gevestigd aan de Bloemendalerweg) behoren tot de eerste bewoners van het nieuwe 'Industrieterrein Noord', dat binnen een aantal jaren groeit naar de omvang zoals we het nu kennen. Toonaangevende bedrijven met klinkende namen zijn hier en elders in Weesp gevestigd geweest. Om eens wat te noemen: HIJ, Dekker Verpakking, Borsu Computer, Rank Xerox, Pioneer, Werkspoor, Van Duijnen, Schering, Zeiss, Dureco, Esprit, Old el Pasa en Van Galen.
Al die bedrijven groeiden groot in Weesp en vertrokken, vaak wegens ruimtegebrek. De leeggevallen plaatsen werden meestal snel weer opgevuld door andere bedrijven. Uiteraard zijn er ook veel bedrijven in Weesp gebleven: Denso, Smit & Zoon, Bakels, Gebrema en Koninklijke Moorman Karton. Het is maar een kleine greep. Laten we maar ophouden met noemen van namen, we doen vele tekort.

Cor van der Poel maakte de ontwikkeling van Weesp als bedrijvenstad in de afgelopen decennia van dichtbij mee: als raadslid en wethouder Economische Zaken en vandaag de dag als uitvoerend-secretaris van de IVW. In 1991 kwam hij als wethouder aan het woord in het WeesperNieuws. "Door de jaren heen hebben wij als industriestad een goede reputatie opgebouwd en vele bedrijven voelen zich al jaren happy in Weesp. De ligging en de verbindingen zijn gunstig. Wat net zo belangrijk is, is dat we de terreinen goed blijven onderhouden."

Woorden die hij anno 2014 nog steeds onderstreept en waar hij namens de IVW dagelijks invulling aan geeft. Om er aan toe te voegen: "Die 350 bedrijven die we nu hebben, hadden we niet gehad als het gemeentebestuur destijd niet had gezegd: Amsterdam, wij hebben een stuk grond, kom maar hier met je bedrijven. Dat is zeer belangrijk geweest voor de ontwikkeling van Weesp, ook financieel, qua uitstraling, werkgelegenheid en opbrengsten ozb. Het bedrijfsleven is de kurk waar Weesp al decennia lang op drijft."

Foto's
Op de foto boven het bedrijventerrein Noord in prille vorm (1972). Daaronder: Weesp Plastics aan de Nijverheidslaan (1970), de punt van de Nijverheidslaan (jaartal onbekend), Autowegman opent aan de Hogeweijselaan (jaren zestig) en de uitbreiding van Denso op 'Noord' (1996).

Weesp Plastic aan de Nijverheidslaan, 1970.
De Nijverheidslaan in vogelvlucht, links de Weesper Houthandel. Datum onbekend.
Autowegman is medio jaren zestig een van de eerste bedrijven op 'Noord'.
De opening van de uitbreiding van Denso in Weesp in 1996.